Rusya, Suriye’nin kuzeybatısında muhaliflerin denetimindeki bölgelere Türkiye üzerinden insani yardım ulaştıran BM programının müddetinin uzatılması konusunda olumlu sinyal verdi.
Suriye’nin kuzeybatısındaki yaklaşık 4 milyon beşere Türkiye üzerinden insani yardım ulaştırılmasını sağlayan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu programınının müddetinin dolmasına sayılı günler kala Rusya’dan bu operasyonların uzaltılması konusunda olumlu sinyal geldiği bildirildi.
Reuters’a konuşan diplomatlar, Rusya’nın BM Güvenlik Kurulu’ndaki muhataplarına, insani yardımların devam etmesine müsaade vereceği istikametinde sinyal verdiğini söyledi.
Suriye’de muhaliflerin denetimindeki bölgelere insani yardım ulaştırılmasına yönelik operasyonlara altı aylığına müsaade veren BM Güvenlik Kurulu kararının mühleti 10 Ocak’ta doluyor. BM Güvenlik Kurulu’nun kararla ilgili oylamayı 9 Ocak Pazartesi günü gerçekleştirmesi planlanıyor.
Yardım programının uzatılması için BM Güvenlik Kurulu’nun beş daimi üyesi Rusya, Çin, ABD, Fransa ve İngiltere’den hiçbirinin itiraz etmemesi şartıyla en az dokuz üyenin onayı gerekiyor.
Rusya’nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dimitriy Polyanskiy, Reuters’a yaptığı açıklamada, mevzuyu hala “artıları ve eksileriyle” değerlendirdiklerini söyledi.
Temmuz ayında kabul edilen BM Güvenlik Kurulu kararının uygulamada Rusya’nın “beklentilerinin çok uzağında” kaldığını belirten Polyanskiy, mevzuyu Şam idaresiyle ele aldıklarını ve en son kararın Pazartesi günü Moskova tarafından verileceğini tabir etti.
Ancak ajansa konuşan diplomatların verdiği bilgiye nazaran, Güvenlik Kurulu üyeleri operasyonların altı ay daha uzatılmasını sağlayan karar tasarısının metni üzerinde geçen hafta gayriresmi olarak mutabakata vardı.
Guterres’ten uyarı
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres geçen ay Güvenlik Kurulu’na yönelik raporunda, milyonlarca insanın hayatının bu operasyonlara bağlı olduğunu bildirmişti. Guterres, kelam konusu onayın yenilenmesinin “hem ahlaki hem de insani bir zorunluluk” olduğunu ve kritik ehemmiyet taşıdığını belirtmişti.
Rusya’nın Pazartesi günkü oylamada çekimser kalarak yardımların uzaltılmasına müsaade vermesi hâlinde BM Güvenlik Kurulu’ndaki onay sürecinin geçmişteki kadar sancılı geçmemesi sağlanmış olacak. Son olarak geçen Temmuz ayında operasyonların uzatılması için üç defa oylamaya gidilmesi gerekmişti. Program, BM Güvenlik Kurulu kararının mühleti dolduktan iki gün sonra uzatılabilmişti.
Rusya’nın itiraz gerekçesi
Şam rejiminin en büyük destekçilerinden Rusya, yardım operasyonlarının Suriye’nin egemenliğini ihlal ettiğini savunuyor. Moskova, yardımların Suriye içinden dağıtılması gerektiğini belirtiyor. Lakin Suriyeli muhalifler bu türlü bir durumda yardımların hükümet denetimine geçeceği telaşıyla bu teklife karşı çıkıyor.
Guterres geçen ayki raporunda, Suriye içinden dağıtılacak yardımların “BM’nin büyük çaplı hudut ötesi operasyonun boyut ve kapsamının” gerisinde kalacağını söz etmişti.
BM Güvenlik Kurulu’nun onayıyla 2014 yılından beri Suriye’de muhaliflerin denetimindeki bölgelere besin ve ilaç üzere insani yardımlar ulaştırılıyor.
Programın başladığı birinci yıllarda insani yardım Irak ve Ürdün’deki birer, Türkiye’deki iki hudut kapısı üzerinden sağlanıyordu. Fakat daha sonra Rusya ve Çin’in itirazları üzerine bu hudut kapılarının sayısı sonlandırıldı. Şu an kelam konusu program kapsamında yalnızca Türkiye’nin Cilvegözü Hudut Kapısı’nın karşısındaki Babülhava’dan Suriye’ye yardım ulaştırılıyor.
DW,rtr/CÖ,BÖ