Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci dönem milletvekili seçimleri, komşu ülke İran’da da basın ve halk tarafından yakından izlendi. Iran International haber sitesi, Türkiye’deki seçimlere ait haberinde, “İranlılar, Türkiye’deki seçimleri dehşet ve hayranlıkla takip etti” değerlendirmesine yer verdi.
“Demokrasi ve özgür seçim talepleri sürerken, İranlılar Türkiye’deki seçimlere birinci sefer alışılmadık bir ilgi gösterdi” denilen haberde, pek çok İranlının 14 Mayıs akşamı Türkiye’de sandıklar kapanıp sonuçlar açıklanmaya başlayana kadar uyumadığı ve seçim sonuçlarını İran ve dünya medyasından takip ettiği belirtildi.
‘TÜRKİYE’DEKİ İKİ KUTUPLU DURUM TANIDIK GELİYOR’
Bir toplumsal medya kullanıcısının İran’ın tartışmalı 2009 Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile kurduğu benzerliğe dikkat çektiğini hatırlatan Iran International’a nazaran, milletlerarası bağlar uzmanı Ehsan Movahedian, bu benzerliği şu sözlerle açıkladı:
“Türkiye’deki iki kutuplu durum, 2009 seçimi ve acı sonuçlarını anımsatıyor. Erdoğan’ın provokatif konuşmaları beşere İran’ın eski başbakanı Mahmud Ahmedinejad’ı hatırlatyor. ABD ve İsrail durumdan durumdan istifade etmek için pusuda bekliyor ve İran endişeleniyor.”
KUZEYDOĞU HUDUDUNDA TEYAKKUZ: YA KILIÇDAROĞLU KAZANIRSA?
İran’da 2009 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, sandıklar kapandıktan saatler sonra Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın seçimin birinci tipini kazandığı açıklanmıştı. Seçmenler ve Ahmedinejad’ın rakibi Mir Hüseyin Musavi ise süratle açıklanan seçim sonuçlarına itiraz etmiş, akabinde ülkede aylarca süren protestolar başlamıştı. Protestolar sırasında binlerce kişi gözaltına alınmış, can kayıpları yaşanmıştı.
Iran International’ın toplumsal medyada paylaşılan tezlere atıfla aktardığına nazaran, İran’ın Türkiye hududuna yakın kuzeydoğu bölgelerindeki askeri güçler, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçimleri kazanması durumunda çıkabilecek muhtemel şovları denetim altına alabilmek için son aylarda ‘teyakkuz’ durumuna geçirildi.
‘BENZER BİR SEÇİM YAŞAYAN ÜLKEDEN MANİDAR MESAJ’
Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tipe kalacağının nihaileşmesinin akabinde İranlıların seçimlerle neden bu kadar çok ilgilendiklerini kendilerine sormaya başladıklarını aktaran Iran International, “İran Dışişleri Bakanlığı, Erdoğan’ı tebrik ederek sonucun ‘demokrasi zaferi’ olduğunu söyledi. Bu, 2009’daki emsal bir seçimin İslam Cumhuriyeti’nin meşruiyetine önemli manada ziyan veren kalıcı, derin yaralar ile birlikte önemli bir siyasi çatışmaya yol açtığı bir ülkeden gelen epeyce manidar bir mesajdı” yorumunu yaptı.
‘ERDOĞAN İÇİN BUNDAN SONRAKİ SÜREÇ DAHA DA ZORLU’
İranlı gazeteci Sadegh Alhosseini, Türkiye’deki seçimleri ‘mucize’ olarak nitelendirirken, bir diğer gazeteci Mehdi Rahbar, “Bu, Erdoğan’ın son 20 yıl içinde karşı karşıya kaldığı en çetin zorluktu. Kılıçdaroğlu’nun önündeki yol da çok pürüzsüz olmasa da ikinci çeşit seçim süreci Erdoğan için daha güç olacak” görüşünü paylaştı.
İranlı gazeteci Mohammad Motlagh ise seçim gecesi şöyle yazdı: “İran, Türkiye’deki seçimin en büyük kazananı. Şayet Erdoğan kazanırsa, bu NATO’nun düşüşünün başlangıcı olurdu; ve muhtemelen Türkiye ve Yunanistan ortasındaki çatışmaların da… Şayet Kılıçdaroğlu kazanırsa, bu Kafkaslar’daki tansiyonların kullanılması, Suriye ve Irak ile tansiyonların azalması ve İran’a yaklaşmak için Rusya’ya yönelik daha büyük bir ilgi manasına gelir.”
‘ERDOĞAN YENİLİRSE İRAN YENİLMİŞ ÜZERE SEVİNİRİM’
İranlı akademisyen Fatemah Shams ise seçimlere ait değerlendirmesinde, “Erdoğan’ın mağlubiyeti beni güya İran’ın yenilgisiymiş üzere sevindirir. Erdoğan ve mafyasının yolsuzluk ve köktenciliğini hafife almayın. Eğer muhalefet Türkiye’deki seçimi kazanırsa, bölgedeki pek çok dinamik değişecek” yorumunda bulundu.
İranlı gazeteci Hossein Mossala da demokrasiye dikkat çekerek şöyle konuştu: “Hangi aday kazanırsa kazansın kazanan Türk halkı. Ömür uzunluğu iktidar sahibi önderleri yok. Türkiye’de tasarlanmış seçimler yok; adaylar keyfi bir biçimde güvenlik incelemesine de alınmıyor.”
‘TÜRKİYE KARANLIĞI BUYUR ETMEDİ’
Bir toplumsal medya kullanıcısı ise her iki tarafın da ‘zafer ilan ettiğini’ hatırlatarak, “Ancak, (2009’da İran’da olduğu gibi) hiç kimse Kılıçdaroğlu’nun kampanyasına saldırmadı ya da çalışanlarını gözaltına almadı. SMS hizmeti kesilmedi, gözlemciler sandıklardan uzaklaştırılmadı ve Erdoğan’ın destekçileri ellerinde sopalarla sokaklara dökülmedi. Türkiye, karanlığı buyur etmedi” dedi. (DIŞ HABERLER)