Boris Johnson’un istifası sonrasında Muhafazakar Parti içerisinde kıyasıya bir yarış sonrası başbakanlık koltuğuna oturan İngiltere eski Dışişleri Bakanı Liz Truss’un koltuğu daha şimdiden sallanıyor.
Eylül ayının başında hükümeti kurma vazifesi verilen Truss daha başbakanlık ofisinde bir ayını yeni doldurmuşken ekonomik kararları onu sıkıntı bir yola itti. Vazifesi Boris Johnson’dan devralırken İngiltere son 40 yıldaki en yüksek enflasyon sayısı ile karşı karsıyaydı.
EVDEKİ HESAP ÇARŞIYA UYMADI
İngiltere’nin Thatcher ve Theresa May’den sonra üçüncü bayan başbakanı Truss vazifeye gelir gelmez birinci icraatının iktisat konusundaki çalışmalar olacağını açıkladı. Lakin meskendeki hesabı Downing Street’deki başbakanlık konutuna uymadı!
Başbakan geçen hafta Muhafazakar parti konferansında yaptığı konuşmada “Ekonomimiz için üç önceliğim var” dedi: “Büyüme, büyüme ve büyüme…”
Ancak başbakan ekonomik büyümeden bahsederken toplumsal gelir adaletsizliği önünde büyük bir duvar olarak yükseldi. Bilhassa kuzey güney ortasındaki gelir eşitsizliği İngiltere’de hiç olmadığı kadar önemli bir sorun oluşturuyor. Kuzeyde emekçilerin saat fiyatları bile güneye nazaran çok düşük. İngiliz basınında her gün kuzeyde öğrencilerin okula aç gittiği istikametinde haberler çıkıyor.
EKONOMİK PLANA BÜYÜK TEPKİ
Özellikle muhalif gazeteler yeni başbakanı yerden yere vuruyor. Büyüme vadi ile ekonomiyi canlandırmayı hedefleyen Truss’un toplumsal yardım kesintileri ile ekonomiyi canlandırma planı bardağı taşıran son damla oldu. Plana nazaran emeklilik yaşının arttırılması, gereksinim sahiplerine ödenen yardımlarda kesintiye gidilmesi, konut yardımının kesilmesi ve çocuk yardımlarında tekrar kesintiye gidilmesi öneriliyor. Bu plan hazineye 5 milyar sterlinden fazla tasarruf sağlarken yardım alan fakir hanelere ayda 400 sterline mal olacak!
ERKEN SEÇİME ZORLANABİLİR
40’dan fazla Muhafazakâr Parti milletvekilinin bu kesintiler devam ederse muhalefet partileri ile birlikte hareket edip başbakanı genel seçime zorlamaya hazır oldukları kulislerde konuşuluyor. Sheffield Üniversitesi’nde politik iktisat profesörü olan Michael Jacobs’un İngiltere’nin saygın gazetelerinden The Guardian’da yayınlanan makalesinde ‘Gayri Safi Ulusal Hasıla’nın adaletsiz olduğunu ve zenginler daha da güçlü olurken gelirlerin durduğunu kaleme aldı.
Araştırmalar yeni başbakanın bu ekonomik tedbir paketinin 450 bin kişiyi yoksulluğa itebileceğini öngörüyor. Brexit, güç krizi, global para piyasalarındaki dalgalanmalar elbette Truss’u zora sokuyor lakin İngiltere’de halka birebir yansıyacak ekonomik önlemler başbakanı koltuğundan edebilir.