ABD Federal Soruşturma Ofisi (FBI), Pazar günü Donald Trump’ın “suikast teşebbüsü üzere görünen bir olay” yaşadığını açıkladı. Eski ABD Başkanı Florida’da golf oynarken, yakınında silahlı biri tespit edildi. Olayla ilgili gözaltına alınan Ryan Wesley Routh’a Pazartesi günü çıkarıldığı mahkemede iki suçlama yöneltildi.
Ukrayna destekçisi olduğu ortaya çıkan ve daha evvel Kiev’e giden Ryan Routh, Florida’da çıkarıldığı mahkemede silah kullanmakla suçlandı.
Mahkeme belgesine giren cep telefonu kayıtları, Routh’un 12 saat boyunca golf alanının ağaçlık bölgesinde saklandığını gösteriyor.
Daha evvel de iki cürümden mahkumiyet aldığı mahkeme evrakına giren bilgiler ortasında.
10 dakikan az süren duruşmada Routh’a, karar giymiş bir hatalı olarak ateşli silah bulundurmak ve seri numarası silinmiş bir ateşli silah bulundurmak halinde iki suçlama yöneltildi.
Routh’un birinci suçlamadan karar giymesi halinde 15 yıla kadar, ikinci suçlamadan ise 5 yıl mahpus cezasına çarptırılabileceği belirtiliyor.
Routh Aralık 2002’de, North Carolina eyaletinde kitlesel mevt ve imha silahı bulundurmaktan mahkum edildi. O periyot yayımlanan haberlere nazaran bu tam otomatik bir makineli tüfekti.
Mart 2010’da, tekrar North Carolina’da birden fazla çalıntı mal bulundurma cürmünden mahkum edildi.
Soruşturma genişledikçe Routh’a öteki hatalar da yöneltilmesi mümkün.
Palm Beach County eyalet savcısı Dave Aronberg, kuşkulu Trump’a ateş açmamış olsa da suikast teşebbüsü suçlamasıyla karşı karşıya kalabileceğini ve “uzun müddet mahpus yatabileceğini” söylüyor.
Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti’nin lider adayı Trump iki ay evvel Pennsylvania’daki bir mitingindeki hücumda yaralanmış, bir destekçisi de ölmüştü.
15 Eylül’de gerçekleşen ve FBI’ın “suikast teşebbüsü üzere görünen” diyerek değerlendirdiği olayla ilgili soruşturma sürüyor. Trump olayda yara almadı.
Olayla ilgili şimdiye kadar bilinenler şunlar:
Şüpheli nasıl tespit edildi?
Yerel saatle 13.30’da bölgede silah sesleri duyulduğu ihbarı yapılmıştı. Seçim kampanyasını yürüten takımı de Trump golf alanında olduğu sırada, “yakınlarında” silah sesleri duyulduğunu ve durumunun uygun olduğunu söylemişti.
Olayla ilgili bölgedeki güvenlik üniteleri, FBI ve Bilinmeyen Servis bir basın toplantısı düzenledi.
Gizli Servis, Trump’ın golf alanındayken, sorumlu casuslarının, bir ucu çalılıklardan dışarı çıkmış bir tüfek gördüğünü ve süratle buraya ateş açtığını açıkladı.
Federal yetkililerin aktardığı cep telefonu kayıtlarına nazaran, kuşkulu yaklaşık 12 saattir çitin halka açık tarafında gizleniyordu.
Şüphelinin görüldüğü çalılıktan dürbünlü bir AK-47 tipi tüfek, iki sırt çantası ve bir GoPro kamera ele geçirildi.
Yerel güvenlik üniteleri Trump’ın, o sırada silahlı adamdan yaklaşık 250-550 metre uzağında olduğunu söyledi.
Gizli Servis’in silahı görür görmez müdahale etmesiyle ilgili Bölge Şerifi Ric Bradshaw, “Gizli Servis tam olarak yapılması gerekeni yaptı” dedi.
Olay yerinden siyah bir Nissan ile kaçan kuşkulu, görgü şahitlerinin yardımıyla bulundu ve gözaltına alındı.
Şüphelinin olay sırasında ateş etmediği kaydedildi.
Şüpheli kim?
Ryan Wesley Routh isimli şüphelinin geçmişine dair ayrıntılar yavaş yavaş ortaya çıkıyor.
ABD medyasına konuşan Routh’un oğlu Oran, onu “sevgi dolu ve şefkatli bir baba” olarak tanımladı.
CNN’e yaptığı açıklamada, Florida’da yaşananlardan haberdar olmadığını lakin yaşananların “abartıldığını” umduğunu söyledi. Onun şiddet içeren bir olaya karışmasını beklemediğini ekledi.
BBC Doğrulama grubu bu isimle eşleşen toplumsal medya profilleri buldu. Bunlar Routh’un yabancı savaşçıların Rus güçlerine karşı savaşmak için Ukrayna’ya gitmesini istediğini gösteriyor.
Profilinde ayrıyeten Filistin yanlısı, Tayvan yanlısı ve Çin zıddı iletiler da var. Bunlar ortasında “biyolojik savaşı” savları ve Covid-19 virüsüne “saldırı” olarak atıfta bulunulması da yer alıyor.
2023’te New York Times gazetesine konuşan 58 yaşındaki Routh, Ukrayna’ya takviye konusunda tutkulu açıklamalar yapmıştı. Routh, Taliban’dan kaçan Afgan askerlerini askere almaya çalıştığını söylemişti.
Yakın bir vakitte işe alım sürecine dahil olduğuna dair paylaşımlar yaptığı da görülüyor. Temmuz ayında Facebook’ta, “Askerler, lütfen beni aramayın. Hala Ukrayna’nın Afgan askerlerini kabul etmesini sağlamaya çalışıyoruz ve önümüzdeki aylarda kimi karşılıklar almayı umuyoruz… Lütfen sabırlı olun” formunda bir paylaşımı var.
Mahkeme evrakına nazaran, Ryan Routh 2002 ile 2010 yıllarında North Carolina eyaletinde iki hatadan mahkumiyet aldı.
‘Ukrayna’ya asker göndermeye çok odaklanmıştı’
Rus televizyon kanalları da bu sabah, kuşkulu Ryan Routh’un Ukrayna’nın ateşli bir destekçisi olduğu ve 2022’de Kiev’i ziyaret ettiği tarafındaki ABD haberlerini güçlendidi.
Rossiya 1, “Aktif olarak Ukrayna’yı destekliyor, daha evvel Kiev’e seyahat etti ve paralı askerleri [Ukrayna’da savaşmak üzere] işe almaya çalıştı” derken Rossiya 24, Routh’u “Zelensky rejiminin” destekçisi ve “ateşli formda paralı asker işe alan” biri olarak niteledi.
NTV, Routh’un “Ukrayna’daki çatışmaya takıntılı olduğunu ve kendisinin de ulusalcı birliklere katılmak istediğini” söyledi.
Önde gelen askeri blog müellifi Boris Rozhin (Albaycassad), Telegram’da Routh’un “Nazi Ukrayna’sının büyük bir hayranı” olduğunu söyledi.
Kısa mühlet öncesine kadar Ukrayna’da bulunan bir insani yardım vazifelisi de BBC’ye, Haziran 2022’de Kiev’de Ryan Wesley Routh ile birkaç sefer karşılaştığını anlattı.
Phoenix yardım projesi için çalışan istekli Chris Lutz, “Ryan ile birkaç sefer şahsen görüştüm… İngilizce konuşan herkesle irtibat kurmaya çalışıyordu. Her yerde görebileceğiniz bir adamdı” diyor.
Routh’un lokal olarak askere alımlarla bilindiğini, asıl maksadının yabancıları Ukrayna için savaşmaya getirmek olduğunu ekliyor.
“Ona meczup diyemem. Yalnızca çok odaklanmıştı. Ukrayna’ya yardım etmek için elinden geleni yapıyordu. Fakat sıhhatsiz bir düzeye geliyordu… Ayrıyeten Ukrayna’nın milletlerarası lejyonuna asker toplamak için hiçbir hakkı yahut yetkisi yoktu. Bu bir karmaşaydı.”
Lutz, onun yabancı istekli savaşçıları askere alma konusunda kendisinden yardım istediğini de kelamlarına ekledi.
“Afganları Ukrayna’ya nasıl sokabileceği konusunda tavsiye istedi. Fakat Ukrayna hukuk sistemi hakkında hiçbir tecrübem yoktu, bu yüzden talebi reddettim. Binlerce Afgan savaşçıyı getirebileceğini söylediğinde şüphelenmeye başladım.”
Trump’a ne oldu?
Donald Trump, yazılı açıklamasında, “Yakınımda silah sesleri duydum lakin söylentiler denetimden çıkmadan evvel şunu duymanızı istedim: İnançtayım ve iyiyim!” tabirlerini kullandı.
Trump bildirisinde, “hiçbir şeyin kendisini yavaşlatamayacağını” ve “asla teslim olmayacağını” da belirtti.
ABD Başkanı Joe Biden konuyla ilgili açıklamasında, eski liderin ziyan görmemiş olmasından memnuniyet duyduğunu söyledi ve Bilinmeyen Servis’in Trump’ı korumak için gerekli tüm kaynağa erişimini sağlama talimatı verdiğini belirtti.
Kasım ayındaki başkanlık seçiminde Trump’a karşı yarışan ABD Lider Yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris, X hesabından yaptığı açıklamada, “Eski lider Trump ve Florida’daki mülkü yakınlarında silah sesleri duyulduğuna dair haberler aldım, inançta olduğuna sevindim. Şiddetin Amerika’da yeri yoktur” dedi.
Donald Trump Fox News’a yaptığı açıklamada mümkün atak teşebbüsünden Joe Biden ve Kamala Harris’in kendisine yönelik “söylemlerini” sorumlu tuttu.
Trump kuşkulu hakkında, “Biden ve Harris’in telaffuzlarına inandı ve buna nazaran hareket etti” dedi. “Onların telaffuzları bana ateş açılmasına neden oluyor, meğer ülkeyi kurtaracak olan benim, ülkeyi hem içeriden hem dışarıdan mahvedenler onlar.”
Trump, Biden ve Harris’in geçmişte kendisini “demokrasiye tehdit” olarak gösterdiğini söyledi.
Trump’a 13 Temmuz’da Pennsylvania eyaletinde yaptığı seçim mitingi sırasında bir suikast teşebbüsü düzenlenmişti.
FBI olay yerinde öldürülen şüphelinin 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks olduğunu lakin motivasyonunun bilinmediğini açıklamıştı.
Olay sırasında Trump’ı izleyen bir kişi ölmüş ve iki kişi de yaralanmıştı.